2. DERS KURANDA İSİMDEN ÖNCE GELEN BAZI EDATLAR

Kıymetli Takipçiler,

Bir önceki yazıda isimden önce gelen edatlardan (harfi cer) üç tanesini görmüştük. Bugün bunların bütününü vermeye çalışacağız. 

عَنْ  - -den, -dan

لِ - için

كَ - gibi (kelime başında)

إِلَى -  -e, -a

عَلَى - üzerine, -e, -a

بِ - - ile, -e, -a

فِي - de- , -da , içinde

مِنْ - den , -dan


Bu harflere Arapça gramerinde harfi cerler denir. En önemli iki özelliği 1. ismin önüne gelmeleri ve 2. önüne geldiklerin sonun kesra yaparlar.

Bu harflerden başka aynı şekilde ismin önüne gelen bazı edatlar vardır. Bunların da bilinmesi Kuran Arapçasını öğrenmede ciddi kolaylık sağlayacaktır. Klasik Arap gramerinde bunlara farklı isimler verilse de yazılarımızın ana hedefi kolaylaştırmak olduğu için bu kategoride incelemek daha uygun olacaktır. 

Genellikle isimlerin önüne gelen bu zarflar/edatlar şunlardır:

قَبْلَ - önce 

بَعْدَ - sonra

تَحْتَ - alt

فَوْقَ - üstünde

أَمَامَ - önünde

خَلْفَ - arkasında

مَعَ - beraber

عِنْدَ - yanında, katında

بَيْنَ - arasında

دُونَ - dışında, istisna

غَيْرَ - hariç, istisna

وَرَاء - önünde, arkasında, sonrasında

كُلَّ - her, bütün

لَدَى - katında, yanında

İsmin önüne gelebilen bu edat ve harfleri şimdi bir sayfada görmeye çalışalım. 

Sayfaya baktığımızda harfi cer ve edatların ne kadar sık kullanıldığını görmekteyiz. 

İlk satırdan itibaren sayfamıza bakarsak "ala kavmihi" ifadesini görürüz. Kavm kelimesi kavim, millet, halk manalarına gelir. İfadenin sonundaki "hi" onun manasına gelen birleşik zamirlerdendir. (Yeri geldiğinde anlatılacaktır). Ayetteki ifadenin manası ise "onun halkına" olmaktadır. 

Sonraki "min ba'dihi" ifadesinde ise hem -den, -dan manasına "min" harfi ceri, hem de sonra manasına "ba'de" zarfi vardır. Kelimenin sonundaki "hi"nin zamir olduğu geçmişti. Mana "ondan sonra" olmaktadır.

Dördüncü satırda "kablehum" ifadesine bakalım. Bu ifadede önce manasına gelen "kable" ve onlar manasına gelen "hum" zamiri vardır. Mana "onlardan önce" olmaktadır. 

Beşinci satırda gelen "kullun" kelimesi ise ismin başına gelen ifadelerdendi. Burada ise kelime tenvinli gelerek kendinden sonra isim almamış ve "herkes" manasına gelen bir kelimedir. 

Altıncı satırda geçen "ledeynâ" ifadesi ise katında, yanında manasına gelen "ledâ" ifadesiyle bizim manasına gelen "nâ" zamirinden oluşur. Anlam ise *katımızda, yanımızda" olur.

Onuncu satırda ise "kullehâ" ifadesinde hepsi, her manasına gelen "külle" ve onun manasına gelen dişil zamir "hâ" görülür. Manası "onun hepsini" olur. 

Sondan bir önceki satırda ise "ke'l-urcûni" ifadesini görmekteyiz. Kelimenin başına gelen bu "ke" gibi manasına gelen harfi cerlerdendi. urcun ise hurma salkımı manasına gelmektedir. O zaman mana "hurma salkımı gibi" olur. 

İşlenilen yerlere kıyasla diğer yerleri de siz rahatlıkla yapabilirsiniz. Kolay gelsin. 

Sonraki derste sayfa işlenmeye devam edilerek bu harf ve edatların yerleşmesi sağlanacaktır. Unutmayalım ki bu sayfaya bakmakla değil, bu sayfadakileri Kurana uygulamakla öğrenebiliriz.

Not: Sizlerden de istirhamım her gün en az bir sayfayı bu şekilde uygulamalı çalışalım. Her türlü soru için academicarabic@gmail.com kullanılabilir. 

Ders takdim edilirken gramer kuralları öğrenen tarafından kolayca kavransın diye esnek kullanılmıştır. Yeri ve zamanı geldiğinde eklemeler ve çıkarmalar olabilir.